ભારતનો સૌથી મોટો એવોર્ડ અને નેશનલ પ્રોફેસરનો ખિતાબ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો
તસવીર સૌજન્ય: ગૂગલ
સર્ચ એન્જિન ગૂગલે આજે ભારતના મહાન ગણિતશાસ્ત્રી અને સૈદ્ધાંતિક ભૌતિકશાસ્ત્રના વૈજ્ઞાનિકને ડૂડલ દ્વારા શ્રદ્ધાંજલિ આપી છે. આ દિવસે 04 જૂન 1924માં તેમણે આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈનને ક્વોન્ટમ ફોર્મ્યુલેશન્સ મોકલ્યા જે ક્વોન્ટમ મિકેનિક્સમાં મહત્વપૂર્ણ શોધ તરીકે ઓળખાય છે. ગૂગલે આજે સત્યેન્દ્ર નાથ બોઝ અને `બોઝ-આઈન્સ્ટાઈન કન્ડેન્સેટ`માં તેમના યોગદાનની ઉજવણી કરવા માટે એક ડૂડલ બનાવ્યું છે.
મહાન ભારતીય વૈજ્ઞાનિક સત્યેન્દ્ર નાથ બોઝનો જન્મ 1 જાન્યુઆરી, 1894ના રોજ કોલકાતામાં થયો હતો. તેમના પિતા સુરેન્દ્રનાથ બોઝ ઈસ્ટ ઈન્ડિયન રેલવે કંપનીના ઈજનેરી વિભાગમાં કામ કરતા હતા. સત્યેન્દ્રનાથ તેમના 7 બાળકોમાં સૌથી મોટા હતા. પ્રેસિડેન્સી કોલેજ, કોલકાતામાં સ્નાતકનો અભ્યાસ કર્યો અને કોલકાતા યુનિવર્સિટીમાં એપ્લાઇડ મેથેમેટિક્સમાં અનુસ્નાતકની ડિગ્રી પ્રાપ્ત કર્યા પછી, તે બંને ડિગ્રીમાં તેના વર્ગમાં ટોપર હતા. બોઝ 1916માં `કોલકાતા યુનિવર્સિટી`ની `સાયન્સ કૉલેજ`માં રિસર્ચ સ્કોલર તરીકે જોડાયા અને થિયરી ઑફ રિલેટિવિટીનો અભ્યાસ કર્યો હતો. તેમણે શિક્ષણ જગતમાં પોતાનું પ્રતિષ્ઠિત સ્થાન મજબૂત કર્યું હતું.
ADVERTISEMENT
1917 સુધીમાં બોઝે ભૌતિકશાસ્ત્રના લેક્ચરર તરીકે ભણાવવાનું શરૂ કર્યું. અનુસ્નાતક વિદ્યાર્થીઓને પ્લાન્ક રીગ્રેશન ફોર્મ્યુલા શીખવતી વખતે, બોઝે કણોની ગણતરી કરવાની રીત પર પ્રશ્ન કર્યો અને તેમના સિદ્ધાંતો સાથે પ્રયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું. તેમણે પ્લાન્કના લો એન્ડ ધ હાઇપોથીસિસ ઓફ લાઇટ ક્વોન્ટા નામના અહેવાલમાં તેમના તારણોનું દસ્તાવેજીકરણ કર્યું અને તેને ધ ફિલોસોફિકલ મેગેઝિન નામના મુખ્ય વિજ્ઞાન જર્નલમાં મોકલ્યું, પરંતુ તેમના સંશોધનને નકારી કાઢવામાં આવ્યું. આ પછી તેમણે 04 જૂન, 1924 ના રોજ વિશ્વના પ્રખ્યાત વૈજ્ઞાનિક આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈનને પોતાનું પેપર મોકલવાનું નક્કી કર્યું. આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈને બોઝની શોધને માન્યતા આપી અને સંશોધન પત્રના આધારે વ્યાપક સંશોધન કર્યું. આમ બોઝનું સૈદ્ધાંતિક પેપર ક્વોન્ટમ થિયરીમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ તારણો પૈકીનું એક બન્યું.
ભારતનો સૌથી મોટો એવોર્ડ અને નેશનલ પ્રોફેસરનો ખિતાબ એનાયત કરવામાં આવ્યો
ભારત સરકારે બોઝને દેશનો સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર, પદ્મ વિભૂષણ એનાયત કરીને ભૌતિકશાસ્ત્રમાં તેમના જબરદસ્ત યોગદાન માટે માન્યતા આપી હતી. તેમને રાષ્ટ્રીય અધ્યાપક તરીકે પણ નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, જે વિદ્વાનો માટે ભારતમાં સર્વોચ્ચ સન્માન છે. બોઝે ઇન્ડિયન ફિઝિકલ સોસાયટી, નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સાયન્સ, ઇન્ડિયન સાયન્સ કૉંગ્રેસ અને ઇન્ડિયન સ્ટેટિસ્ટિકલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ સહિત અનેક વૈજ્ઞાનિક સંસ્થાઓના પ્રમુખ તરીકે સેવા આપી હતી. તેઓ વૈજ્ઞાનિક અને ઔદ્યોગિક સંશોધન પરિષદના સલાહકાર પણ હતા અને બાદમાં રોયલ સોસાયટીના ફેલો બન્યા હતા.
